 |
| Hoạt động vui Tết Nguyên tiêu thường kéo dài từ chiều 14 tới hết ngày rằm bốn tuần giêng (âm lịch) - Ảnh: Lê Phan |
“Cụ cố nhà tôi là một trong những người Minh Hương sống tại Cù lao Xã - một Hoa Phượng đỏ quan trọng đầu tiên của Nam bộ, cường thịnh suốt khoảng 90 năm trong khoảng khi È Thượng Xuyên khai phá. Sau cuộc tấn công của quân Tây Sơn, cụ cố hên tồn tại, di trú xuống vùng Siêu thị Lớn sinh sống, lập nghiệp” - ông An đôi dòng trưng bày về gia phả nhà ông.
Riêng cuộc đời “niên thả cửu thập” (tuổi gần 90) của ông như gắn liền với những con đường lớn tí hon của Sài Gòn - Cửa hàng Lớn. Vì thế nhiều phần lễ hội, phong tục, văn hóa của người Huê kiều trên đất Sài Gòn ông gần như nhân thức khá rõ.
Trong đó, Tết Nguyên tiêu hay còn gọi là Tết Thượng nguyên là dịp lễ gây tuyệt hảo thâm thúy nhất trong ông.
Rít thuốc một hơi dài, ông bổi hổi nhớ lại trong khoảng cái thời chợ Bình Tây còn kênh Hàng Bàng (hiện đã lấp 90% biến thành các con phố Bãi Sậy và Phạm Văn Khỏe, Q.6), có cầu Ba Cẳng từng nghe thấy trong câu chuyện "Dân chơi cầu Ba Cẳng" của nhà văn Trương Đạm Thủy..., người Huê kiều ở Chi nhánh Lớn đã chơi Tết Nguyên tiêu dù rằng các hoạt động mừng lễ không sôi động như bây giờ.
 |
| Múa rồng ở Tiệm Lớn trong một dịp lễ hội đầu thế kỷ 20 - Ảnh tư iệu |
Hoàn cảnh khi ấy đa số khó khăn, nhà người Hoa nào cũng tự sẵn sàng cho bản thân chè ỷ để cúng bái. Chè ỷ được khiến cho từ những viên nếp, nhỏ dại, tròn, không nhân nấu tầm thường với nước trục đường và gừng, khi ăn rắc thêm muối mè (người Việt gọi đó là món chè trôi nước). Theo người Triều Châu, “ia” (người Việt mình đọc là ỷ) có nghĩa là viên, tròn, với ý muốn cầu xin mái ấm được đoàn viên, êm ấm.
Vài gia đình Hoa khác: Quảng Châu, Phúc Kiến, Hải Nam… làm bánh trôi có nhân không giống nhau, như nhân ngọt: vừng, lạc, đậu trộn với đường. Trong dịp này, gia đình cùng nhau quây quần, cúng bái Phật và gia tiên, ăn bữa chay thanh sạch rồi sau đó đi chùa “vay lộc”, ngắm hoa đăng.
Thản nhiên phải kể đến cái mùi pháo rộn rã trong những ngày lễ tết của những năm cũ, cái hồi nhà nước bản thân mình cho phép đốt pháo. Như vậy cứ hễ giao thừa, lễ tết, cả thị trấn như bừng tỉnh trong sắc đỏ của những chùm dây pháo.
Tục “vay lộc” thường diễn ra ở những ngôi chùa nhiều người biết đến khu vực thị xã 5 như chùa Thiên Hậu, chùa Ông… ”Lộc” thời đó có giá trị cao từ những mạnh thường quân phú quý. “Vay lộc” được bao nhiêu, chùa đều biên chép cẩn thận. Gia chủ “mượn lộc” may mắn khiến ăn khắm khá trong năm, sẽ tới chùa báo ân lại, ghi khắc công ơn người giúp sức.
Nhiều hội quán, chùa có hoạt động đấu giá chiếc đèn hoa đăng có kích cỡ lớn lao, trên đó có đề chữ “Chúc phúc”. Người ngã giá cao nhất sẽ mang về, treo trong nhà lấy may mắn cả năm. Tiền đấu giá sẽ được chùa sử dụng tham gia việc trong khoảng thiện, giúp sức người có điều kiện kinh tế eo hẹp.
“Ngày nay đời sống khá giả, người người hối hả hơn với công tác, đa dạng gia đình người Hoa không còn tự tay khiến cho lấy bánh tổ, bánh trôi nước, thậm chí thức đồ chay cúng bái… Họ thường tậu những lễ vật tại các khu các con phố È cổ Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Triệu Quang đãng Phục (Q.5). Một số gia đình Huê kiều kinh doanh tự do, chuẩn bị đóng cửa nghỉ 2-3 ngày trong dịp lễ này” - ông An cho biết.
Các hoạt động mừng Tết Nguyên tiêu cũng được công ty đa dạng, cẩn thận hơn như: múa lân sư rồng, múa hẩu, thao diễn cổ lỗ nhạc Phúc Kiến, xe hoa diễu hành, hóa trang ông Phúc-Lộc-Thọ,…
Rồi người địa phương vẫn đi chùa “hái lộc, mượn lộc”, chỉ có nhân tố trong khuôn viên chùa rộn ràng hơn so với ngày trước, với phổ quát hoạt động mua sắm. Một vài hội quán công ty trò chơi “tư vấn nghi vấn” để kiếm được đèn lồng nhỏ. Ví như tư vấn đúng, game thủ đem lồng đèn về nhà treo, cầu mong sự hên đầu năm.
Mỗi năm hình ảnh đó diễn ra như lệ cũ, chỉ khác đôi chỗ. Nhưng kể ra trong ký ức của ông toàn những hình ảnh đáng mến, trân quý, có tình, đầy tính bí quyết của người Huê kiều lưu sinh tại vùng đất Sài Gòn - Hội chợ Lớn. Dù rằng một số gia đình gốc Trung Hoa đã gầy giọt xuống năm sáu đời sống theo nếp sống và phong tục vn.
Xem tại: maybomtangap
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét