Đề án không khả thi chẳng thể duyệt y

Lễ trao bằng tiến sĩ tại Trường ĐH Kỹ thuật xã hội và nhân bản (ĐH Tổ quốc TP.HCM) - Ảnh: USSH

Đại biểu Quốc hội, PGS.TS Triệu Thế Hùng - ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội đánh giá như thế khi mua bán với Tuổi Trẻ về đề án nâng cao năng lực hàng ngũ giảng sư, cán bộ quản lý các hạ tầng giáo dục ĐH của Bộ GD-ĐT.

Nhìn lại cái cũ để làm cho tốt hơn cái mới

- Trong bối cảnh thực hiện thay đổi căn bản và trọn vẹn giáo dục theo Nghị quyết 29 của Trung ương, việc niềm nở nâng cao chất lượng hàng ngũ nhà giáo là nhân tố quan trọng quyết định bảo đảm chất lượng giáo dục.

Thực tế ở nước ta đã có những đề án đào tạo, bồi đưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ điều hành giáo dục (CBQLGD), nhưng hiệu quả mang lại còn phổ quát hạn chế giễu, làm cho dư luận giận dữ. 

chả hạn Đề án 911 đang thực hiện dở dang, với đích tới năm 2020 tối thiểu huấn luyện 20.000 tiến sĩ. Song hiện đã thấy rõ kết quả chấm dứt cam kết sẽ là quá ít so với chỉ tiêu được cam đoan. 

ngừng thi côngĐây là mới xét theo số lượng thuần túy. Còn chất lượng ra sao, hiệu quả phục vụ cho tương lai giáo dục ĐH của đội ngũ này sau khi đã được huấn luyện đến đâu, thì thực tế chưa thấy có tổng kết nghiêm chỉnh.

 * Hiện nay vẫn có hàng nghìn người thụ hưởng đề án 911 đang khiến nghiên cứu sinh. Bên cạnh đó, Bộ GD-ĐT đã xây đắp dự thảo cho một đề án mới với tiêu chí tập huấn, thú vị 9.000 tấn sĩ cho các trường ĐH và dự định sẽ mở màn khai triển từ năm 2018. Ông có nghĩ rằng đề án mới đã tới thời điểm chín muồi để khởi động?

- Việc đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giảng viên và CBQLGD lúc nào cũng rất quan trọng. Những người đang được thưởng thức kinh phí huấn luyện từ đề án 991 cần được tiếp tục bảo đảm các yếu tố kiện để xong xuôi nhiệm vụ tìm hiểu sinh như mà đề án đã chắc chắn. 

Đương nhiên, trước khi bổ sung, điều chỉnh đề án đang thực hiện, hoặc xây dựng hẳn một đề án mới thông liền với mục đích đề án 911, cần tổng kết, bình chọn chi tiết, khách quan những ưu điểm cần phát huy và cả những sinh tồn, hạn chế giễu, những vấn đề không khả thi…

Tức thị phải thi hành tốt bổn phận giải trình, đảm bảo tính công khai, sáng tỏ để thị trấn hội biết và giám sát.

PGS.TS Triệu Thế Hùng - Ảnh: NVCC

* Việc tổng kết đề án cũ trước khi triển khai đề án mới có ý nghĩa thế nào, thưa ông?

- Phải nhìn vào cái cũ, cái đã và đang khiến để rút trải nghiệm, tiếp diễn khiến cho tốt hơn hoặc để bắt tay tham gia cái mới hiệu quả hơn. Phải đánh giá trang nghiêm những cội nguồn làm cho đề án trước đó vướng bận rộn gì mà chưa thành công.

Có thể hy vọng thì đúng, nhưng khi triển khai thực tiễn thì nảy sinh nhiều vấn đề cần giải quyết.

Việc bình chọn đúng tình hình rất quan trọng, hạn chế chế độ, hoặc lánh né đối diện với sự thật. Hiện nay Bộ GD-ĐT đang đứng trước phổ quát đề án lớn về giáo dục. Ví như không đánh giá đúng các khả năng, điều kiện, nhu cầu thực tại, sẽ rất gian nan cho xây dựng và duyệt y các đề án đang dự thảo và trong tương lai.

Tôi nghĩ rằng phải xem xét lại một cách nghiêm trang những đề án đã và đang chấp hành, nghiêm khắc rút trải nghiệm, hạn chế chỉ viết lên tiếng tổng kết một bí quyết hình thức.

Nói không xa, đã đến thời hạn 3 năm thi hành Quyết nghị 88 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục rộng rãi theo Đề án của Chính phủ. Vậy nhưng trong một số ngày đến, Quốc hội phải bấm nút phê duyệt việc lùi lại thời hạn thi hành.

Nhưng kể cả tại thời gian này, khi Chính phủ cố định bắt buộc lùi lại một năm, thì đa dạng đại biểu Quốc hội, trong đó có tôi, vẫn cảm thấy lo âu.

Ngay trong hồ sơ Chính phủ trình Quốc hội, tôi đã thấy thắc mắc trước những tổng kết, bình chọn về cội nguồn, nguyên nhân dẫn đến chậm rãi tiến độ và việc lùi thời gian 1 năm để ứng dụng chương trình, sách giáo khoa phổ quát mới là thiếu sức thuyết phục.

Trong công bố của Bộ GD-ĐT, khối lượng công tác còn phải làm cho rất lớn. Số đông kĩ năng sau một năm nữa có thể chúng tôi sẽ phải tiếp diễn bấm nút để lùi đề án lại một lần nữa, hay bắt buộc khiên cưỡng ưng ý một đề án không đầy đặn về nội dung và chất lượng mà chỉ đạt được đòi hỏi độc nhất về thời điểm.

Không hẳn nhiều tiến sĩ là giáo dục đại học tạo ra

* Quay lại với dự thảo đề án mới hướng đến tập huấn, hấp dẫn 9.000 tiến sĩ trong mai sau, ông có "đặt hàng" gì với Bộ GD-ĐT?

 - Nếu như xây dựng đề án mới, Bộ GD-ĐT nên đặt trong bối cảnh thay đổi giáo dục nói phổ biến, thay đổi giáo dục ĐH nói riêng. Phải tạo được sự đồng bộ từ chế độ, quy định về giáo dục, đầu cơ cơ sở vật chất cùng với việc đào tạo và bồi dưỡng hàng ngũ giảng sư, CBQLGD. 

Trong đó, Để ý cả chính sách lôi cuốn, chứ không chỉ đào tạo. Khiến cho sao để huy động được các chuyên gia giỏi, những người đã được huấn luyện chất lượng và trình độ cao tham gia giảng dạy ĐH.

Có đầy đủ điều được đặt ra, cần phải khắc phục một cách thức căn cơ, chứ ko phải chỉ khiến tăng số lượng giảng viên trình độ tiến sĩ là giáo dục ĐH phát triển. 

Một người được đào chia thành tấn sĩ mới chỉ có thể có kỹ năng tìm hiểu, khiến cho công nghệ. Để thành giảng sư, còn cần được đào tạo về tài năng, nguyên lý giảng dạy và không kết thúc thu thập trải nghiệm thực tại...

Đề án cũng không nên chỉ quan tâm đến các cơ sở vật chất giáo dục ĐH công lập mà phải tạo được sự bình đẳng giữa giảng sư trường công và trường tư trong tiếp cận và thụ hưởng đề án. 

Rõ ràng hồ hết vấn đề cụ thể đặt ra và đều quan trọng hệt nhau chứ không chỉ riêng con số 9.000 văn minh sĩ mai sau.

* Nhiều chuyên gia khẳng định với một số tiền hàng chục nghìn tỷ đồng phải cân nhắc rất kỹ để tránh phung phá. Còn ý kiến của ông?

- Thời gian qua có đa dạng đề án, dự án tiêu tốn những gói tiền mập mạp mà không hiệu quả, không chỉ gây thất thoát kinh khủng cho nền kinh tế mà còn gây bức xúc, chấn động tâm lý trong nhân dân. Cho nên, những lo lắng ấy là đường đường chính chính trước những đề án đã và đang được xây đắp.

Tuy nhiên, lo ngại không có tức thị không dám bạo dạn đầu cơ, nhất là đầu cơ cho sản xuất giáo dục. Chúng ta đang rất cần một nền kinh tế kiến thức, cần nguồn nhân lực chất lượng tốt đủ mạnh. 

Muốn vậy, giáo dục ĐH phải cất cánh với nền tảng chẳng thể thiếu trong khoảng chính người thầy. Nhưng dù có thiết tha tới mấy với tiêu chí này, cũng phải tính toán kỹ lưỡng về tính khả thi của việc chấp hành.

Con số 12.000 tỉ đồng đúng là không bé xíu. Bởi vậy, cùng những luận chứng toàn vẹn và sáng tỏ, phải cam đoan về hiệu quả sử dụng nguồn tài chính này. Giả dụ không có tính khả thi cao, thì đề án không thể phê chuẩn, đó là bổn phận với dân chúng, với nước nhà.

Nói tới đề án là nói đến kinh phí. Việc sử dụng kinh phí cho đề án bằng bất cứ nguồn nào cũng là tiền tài dân, cần được sử dụng dè xẻn và hiệu quả cao”

Ông Triệu Thế Hùng

9.000 tấn sĩ trong 7-8 năm là rất không dễ dàng

"Đi liền với kinh phí là chỉ tiêu của đề án. Từ năm 2018 tới 2025 liệu có bổ sung được 9.000 tiến sĩ? Chưa kể quy mô phải đi liền với chất lượng. Nếu mở mang chỉ tiêu "chạy" theo số lượng thì liệu có bảo đảm chất lượng ở cấp học vị cao nhất này? Còn nếu như nghiêm ngặt về chất lượng thì có đảm bảo được chỉ tiêu quy mô?

Để có 9.000 tấm bằng tiến sĩ trong vòng 7-8 năm đã rất khó, còn để huấn luyện, thu hút được 9.000 vị tấn sĩ có trình độ tấn sĩ thật, có tài năng sư phạm để biến thành giảng viên ĐH thì càng không thuận tiện chút nào.

Đề án chưa đủ sức thuyết phục để giải đáp đông đảo các câu hỏi, các giả thiết kỹ thuật và thực tại. Chưa thấy có tổng kết đề án 911, nhưng nhìn lại thì thấy từ năm 2010 tới nay, chúng ta chưa tập huấn được bao nhiêu tiến sĩ khiến cho giảng viên và ngân sách Nhà nước chi cho đề án hằng năm không tiêu hết, vẫn còn thừa phần đông…

Tôi cho rằng dự thảo đề án này cần có sự nghiên cứu một cách thức bài phiên bản, kỹ thuật, tính thực tiễn cao và có nghĩa vụ hơn, thuyết phục được số đông người địa phương đống ý, tham gia và giám sát tiến trình, tiến độ thi hành đề án" - ông Triệu Thế Hùng.

Đọc thêm: maybomtangap