Trẻ 'nổi loạn' vì thích... 'xả' ở nhà

Thân phụ mẹ nên làm cho bạn với con thay vì xem mình là 'người bề trên' - Ảnh: iStock

Tiếp nối câu chuyện phụ huynh phản ảnh trẻ em ngoan ngoãn ở trường nhưng về nhà chống đối, chuyên gia nghĩ rằng điều đình là chìa khóa giải quyết điều.

Trẻ 'nổi loạn' vì áp lực

Theo ThS tâm lý lâm sàng Võ Thị Minh Huệ, dù ở nhà hay ở trường, trẻ đều phải tuân theo quy tắc, không có quyền thương thảo hay mặc cả với bạn nào. Vấn đề này đã gây áp lực với trẻ.

Khác biệt ở nhà, ba má luôn đưa ra các pháp luật, đòi hỏi trẻ phải thế này phải thế kia mà ít khi dịu dàng giải nghĩa cho trẻ nắm bắt tại sao phải khiến vậy.

Đã vậy, khi gặp gỡ cảnh huống khó khăn xử, bố mẹ hay quát túa, quy kết con hỗn hào, trả treo. Hệ quả là trẻ bị ức chế, kháng cự lại những gì bố mẹ nói.

"Giống người lớn, trẻ bít tất tay cũng cần phải 'xả'. Căng thẳng chỗ này thì trẻ 'xả' ở chỗ khác. Nhưng trẻ có xu hướng 'xả' ở nhà vì trong mắt trẻ, nhà là nơi an toàn nhất để trút bực dọc vì trẻ biết cha mẹ, ông bà thương bản thân mình", bà Huệ giải nghĩa. 

Một nguyên do nữa là cha mẹ không làm gương khi mà cứ bắt trẻ phải năn nỉ nếp, khiến cho trẻ bất mãn, lâu dần trở nên kháng cự. 

"Ở trường các thầy cô luôn giữ kỷ luật để sinh viên vào nề nếp, trẻ nhìn vào sẽ thấy thầy cô nói là làm cho. Ở nhà bố mẹ nói đa dạng nhưng ít khiến cho, hoặc làm nhưng không triệt để", bà Huệ phân tích.

Cũng có ba má do thương rồi nhịn con, khiến cho trẻ biết bản thân có thể mặc cả và thậm chí "phá lệ" các luật pháp của ba má. Kết quả, cha mẹ nói con nổi loàn.

Cùng con điều đình, khuyến khích con

Theo các chuyên gia tâm lý, cha mẹ chính là tấm gương cho con xuất hiện nên tính cách và kỷ luật. Nói con được thì mình đầu tiên phải khiến được. Luật pháp có thưởng phạt thì nên vâng lệnh, không vì thương con mà nới lỏng để rồi con nghĩ "chính mình không làm cũng không sao".

Dĩ nhiên, không hề lúc nào cũng đưa mọi thứ tham gia mực thước, bởi một vài thứ chỉ thích hợp trong một thời điểm nhất định nào đó. Vậy nên, quan trọng nhất là dàn xếp để thay đổi.

Để hiệp thương với con, cha mẹ phải học cách rỉ tai, làm bạn với con và học phương pháp lắng nghe con. Thương lượng chỉ thành công khi cả nhì phía đều thuận chiều. Bác mẹ mong muốn vấn đề chỉnh con và ngược lại con cũng có mong muốn ở bác mẹ.

Trước khi thủ thỉ với con, bác mẹ cũng phải hợp nhất ý kiến với nhau trước, hạn chế dị đồng trong dạy con. 

Việc chọn lựa thời điểm hiệp thương cũng cần phù hợp, thể hiện sự nghiêm túc của bác mẹ. Lúc ấy trẻ sẽ thấy được "mình cần thực hiện thôi, không kháng cự được". 

"Có một điều cha mẹ nhiều lần bận bịu phải, dù đã được dư luận đề đạt phổ biến lần, là ba má thường đem con ra so sánh với con láng giềng. Việc này làm cho trẻ trở thành tự ti, tự ti, thậm chí chống cự", bà Huệ lưu ý.

"Khuyến khích và khích lệ con đúng bí quyết rất quan trọng. Ko phải lúc nào cũng tung hê con, sẽ làm con ỷ lại, nhưng cũng đừng vùi dập con bằng những chê cười", bà nhấn mạnh.

Trẻ đi học ăn ngoan nhưng về nhà phải có người đút, làm sao?

Theo bà Huệ, khi tới tuổi đi học trẻ sẽ được dạy tính tự lập bằng các pháp luật, theo thời điểm các tí hon sẽ thích nghi với các pháp luật này, thường là rất nhanh.

Nhưng với mái ấm là môi trường cũ, trẻ vẫn quen với lề thói của mình nên không chịu ăn mà phải có người đút. Dường như đó, mái ấm muốn trẻ ăn nhanh nên hay "giành" khiến thay cho trẻ, cho trẻ ăn riêng...

Bởi vậy để cải thiện, cần nói rõ với trẻ từ đầu, chả hạn như "từ nay con sẽ ăn bình thường với gia đình và tự ăn phần cơm của bản thân mình như đại chúng xem thử bạn nào ăn nhanh nhất" để kích thích trẻ.

Dường như cũng nên kiên quyết khi trẻ không chịu ăn. Thấy đại chúng không nhượng bộ, trẻ tự khắc sẽ "nhân thức thân nhân thức phận" và tự ăn uống giống như ở trường.

Có thể bạn quan tâm: maybomtangap