Vì sao áp thấp nhiệt đới thiệt thòi nặng hơn bão?

Ông Trằn Quang quẻ Hoài, tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai - Ảnh: VIỆT DŨNG

Ông Trần Quang quẻ Hoài trao đổi với Tuổi Trẻ Online về những thiệt thòi nặng năn nỉ của đợt mưa cộng đồng cách đây không lâu ở các thức giấc miền núi phía Bắc.

* Theo ông, tại sao với cơn bão mạnh như bão số 10, thiệt hại được hạn chế đáng kể mà đợt áp thấp nhiệt đới, mưa bè đảng vừa hỗ tương gây thiệt hại rất nặng nề hà đến vậy?

Để hạn chế được thiệt hại trên biển như bây chừ rõ ràng là đã có cả một giai đoạn từ nâng cao năng lực phòng phòng ngừa đến xây đắp khả năng chống chịu.

Chả hạn, cách đây không lâu giả dụ không đầu tư xây dựng chuỗi hệ thống đê biển ở Nam Định, chắc cả khu vực Hải Hậu - Nam Định ngập hết. Người dân ven biển cũng có thương hiệu hơn, hệ thống thông tin tốt hơn, cơ sở cơ sở được đầu cơ phổ quát hơn.

Còn miền núi, đến giờ vẫn là "vùng lõm" từ đời sống kinh tế - xã hội, doanh thu, nhận thức, cơ sở vật chất cơ sở đến truyền tin tức.

Cửa hàng hạ tầng vùng núi còn rất thấp kém, công tác dự đoán, cảnh báo cho cư dân, rồi chuỗi hệ thống truyền thông tin tới cư dân đều còn hạn chế nhạo.

Ở đây, cư dân vẫn còn tập quán sống ven sông suối, ven sườn đồi - những nơi rất hấp dẫn xảy ra cộng đồng quét, sạt lở đất.

Trong khi, cũng phải nhìn nhận thực tế là rừng đã bị chặt phá quá nhiều, làm cho tăng thêm sự ác liệt của bè phái, khiến dòng đồng đội đổ về tốc độ hơn.

Thiệt thòi, mất mát riêng lần này đã hơn trăm người, thiệt hại kinh tế thì chưa tổng thích hợp được, đã đến "nút thắt" phải đổi mới tập quán.

Phải đầu cơ nâng cao năng lực dự đoán, cho việc di dân, tái định cư khỏi khu vực nguy hại và phải từng bước xây dựng cơ sở vật chất cơ sở phòng chống thiên tai cho vùng núi.

Cam kết phải xác định dành đầu tiên với khu vực có nguy cơ cao trước, không để trạng thái như hiện nay xảy ra tiếp.

Chính quyền địa phương cũng phải chủ động quyết liệt từ thời kỳ trước thiên tai, từ khi nghe bản tin dự đoán. Sau thiên tai cũng phải quyết liệt bình chọn lại xem những chỗ nào không còn bình yên.

Một trong những sự cố hiểm nguy nhất trong đợt mưa bằng hữu gần đây: Vụ sạt lở tại thôn Khanh, thị trấn Phú Cường, thị xã Tân Lạc, Hòa Bình làm 4 căn nhà và 18 người bị vùi lấp, tới nay đã sắm thấy thi thể của đầy đủ nạn nhân - Ảnh: VIỆT DŨNG

* Giả dụ xác định nơi có nguy cơ cao về bè đảng quét, sạt lở đất có tới hơn 100.000 ngôi nhà cần di dời thì theo ông tài chính ra sao để thực hiện được?

Ban lãnh đạo trung ương về phòng chống thiên tai xác định lần này phải rà soát bình chọn toàn cục về nơi ở không bình yên của người dân. Ban chỉ huy đề nghị Chính phủ niềm nở sắp xếp ngân sách, ưu tiên kinh phí để di dời dân, nhất là khu vực vùng núi phía Bắc.

Các tổ chức quốc tế đã đánh giá rồi, bỏ 1 đồng phòng chống thiên tai sẽ tiết kiệm được 8 đồng ứng phó. Bỏ 1 đồng bỏ xây đắp đê hiệu quả bằng hàng nghìn đồng khi xảy ra vỡ lẽ đê.

Dường như đó, chấm dứt phải phải có biện pháp lồng ghép, yêu cầu các công trình, tòa tháp phải có giải pháp phòng chống thiên tai. Chẳng hạn làm tuyến phố phải tính mở đủ khẩu độ cho thoát đồng minh.

Các địa phương vùng núi cũng phải chủ động tin tức tới cư dân về mưa bầy đàn, chặn đứng việc người dân tự phạt đồi xuống khiến cho nhà vì tương tự là tự tạo ra nguy hại ngay cạnh bản thân.

Và phải xác định rừng là số một, khôi phục ngay rừng đầu nguồn bằng việc bố trí lại đời sống cư dân. Phải nhìn kiếm được chuyện bảo vệ rừng can hệ phần lớn đến sinh kế người địa phương. Cam kết phải sơ tán, di dời cư dân ra khỏi số đông các khu vực rừng mà hiện thời dân đang khai thác. Đây là việc rất lớn, nhưng tôi nghĩ phải làm điểm, gắn việc giao dân giữ rừng với lo sinh kế cho người dân. Hiện thời ta chặt phá rừng khiến cho nương rẫy quá đa dạng rồi. Như ở Sơn La, rừng có chỗ bị cạo trọc để làm nương ngô lên đến tận đỉnh núi. Không thể hi sinh rừng như thế mãi.

Ông Trần Quang quẻ Hoài

Đã hạn chế được giải pháp khó khăn

Theo quy trình vận hành liên hồ khu vực phía Bắc, mùa mưa đồng minh ở miền Bắc tới ngày 15-9 là hoàn thành. Khi đó, Ban chỉ huy trung ương về phòng chống thiên tai sẽ chuyển toàn cục hoạt động vận hành liên hồ về các công ti thủy điện. Nhưng năm nay tới 10-10 vẫn còn đợt mưa bè cánh muộn, và có thể còn tiếp, Ban lãnh đạo vẫn phải tiếp diễn giành quyền điều hành liên hồ.

Bầy muộn nhưng lượng mưa cũng rất lớn, chỉ 2 ngày các hồ thủy điện lẫn thủy lợi đều đầy nước. Hồ Hòa Bình có lúc nước về lên đến 15.900m3/s, buộc phải phải xả bằng hữu để bảo đảm an toàn cho hồ.

Mực số đông trên chuỗi hệ thống sông ở Thanh Hoá, Ninh Bình cũng vượt lịch sử năm 1985. Sông Hoàng Long đã vượt số đông lịch sử năm 1985 đến 29cm. Theo luật pháp, ở mực nước 5,3m đã phải phân bè lũ, còn thực tại đồng chí đã lên đến 5,52m, nhưng nhờ chủ động ứng phó đã tránh được việc phải phân bè đảng.

Phân lũ có nghĩa là đổ đàn tham gia xã Lạc Khoái (huyện Gia Viễn, Ninh Bình), nơi có đến 55.000 hộ dân đang sinh sống. Chưa kể không dễ dàng đảm bảo bình yên tính mệnh cho loài người, mà phải 2 tháng sau số đông mới có thể rút hết khỏi nơi này.

Đợt mưa bầy đàn vừa mới đây cũng gây ra sự cố ở 143 vị trí đê vấn đề, nhưng không một tuyến đê nào phải phân lũ, tức là với đê cấp 4 trở lên không có tuyến đê nào bị vỡ lẽ.

Khuyến cáo phòng phòng ngừa dịch bệnh phát sinh sau mưa số đông Trong và sau mưa bão, bạn hữu lụt, vô kể các vi sinh vật, bụi, rác, chất thải,… theo dòng nước tràn ra nhiều nơi, gây ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh.

Yêu cầu ngân hàng cung cấp người địa phương giải quyết hậu quả bão lũ TTO - Ngân hàng Nhà nước vừa có văn phiên bản đòi hỏi các nhà băng chấp hành ngay vài việc để hỗ trợ cư dân giải quyết hậu quả.

Hết đồng minh dồn, lại lo bão dập TTO - Bầy đi qua để lại cảnh hoang tàn trên từng căn nhà, con đường. Trong gần ba bốn tuần qua, người dân Nghệ An, Thanh Hóa phải chịu dồn dập bão bầy đàn làm cuộc sống người địa phương bị xáo trộn.

Có thể bạn quan tâm: maybomtangap