Lịch sử sinh ra và phát triển TP.HCM chẳng thể không nhắc đến Hàng quán Lớn. Đây là một vùng đất rộng nằm trong phạm vi 2 quận 5 và 6 với rất đông người Hoa sinh sống...
Những ngày đầu của Siêu thị Lớn
Năm 1644 tại Trung Hoa, nhà Thanh lật đổ hoàn toàn nhà Minh. Một số người thân Minh đã rời bỏ quê hương xuôi về phương Nam...
04 tuần giêng năm 1679, hai tướng cũ của nhà Minh là Dương Ngạn Địch và Trần Thượng Xuyên đã đem 3.000 quân cùng 50 phi thuyền cập bến Đà Nẵng, xin thần phục nhà Nguyễn.
 |
|
Một đoạn xã sầm uất vẫn còn mang dáng dấp người Hoa trên phố Hải Thượng Lãn Ông (Q.5, TP.HCM) |
Chúa Nguyễn lúc bấy giờ là Nguyễn Phúc Tần không đang tâm cự tuyệt, đã đưa họ đến vùng Đông Xã để cư trú, khai khẩn và khiến ăn.
Dương Ngạn Địch tiến quân vào cửa Soài Rạp, đến đóng quân ở Mỹ Tho. Trong khi đó, Nai lưng Thượng Xuyên đi theo cửa Cần Giờ để tới Biên Hòa. 2 đạo binh người Hoa này vỡ vạc đất hoang, dựng xã xá, tạo nên một vùng đất trù phú.
Cánh quân của Nai lưng Thượng Xuyên trú ở Cù lao Phố (Biên Hòa) đã tiến hành khai khẩn vơi diện tích lớn. Chẳng bao lâu, vùng đất hoang vu này đã biến thành thương Hoa Phượng đỏ, trung tâm thương nghiệp và đàm phán quốc tế của cả vùng Gia Định, tức Nam bộ hiện giờ.
Sự thịnh trị của Cù lao Phố kéo dài không lâu. Năm 1776, dưới ảnh hưởng của chế độ mới của nhà Tây Sơn, người Hoa bỏ đi số đông.
 |
|
Bưu điện Mini Lớn, nơi ngày xưa là Siêu thị Lớn cũ |
Những người còn lại tìm đến vùng Chợ Lớn sinh sống, lập cơ sở vật chất mới khiến cho ăn, mua sắm. Kể trong khoảng đó, Cù lao Xã tấn công mất vai trò là trọng tâm thương nghiệp, thay tham gia đó là Mini Lớn.
Tại Cửa hàng Lớn, lúc bấy giờ có tên là Đề Ngạn, đã có một làng Minh Hương nhưng chưa được tấp nập lắm. Chỉ khi số người trong khoảng Cù lao Thị trấn chạy về, khu vực Đề Ngạn mới trở thành đông đúc.
Người Hoa bắt đầu lập chợ tại nơi họ ngụ cư để mua bán hàng hóa. Cơ sở của người Hoa lúc bấy giờ (khu vực bưu điện Hàng quán Lớn bây giờ) so với chợ người Việt mà tiêu biểu là chợ Tân Kiểng có lớn hơn nên được gọi là Tiệm Lớn. Trong khoảng đó, cả khu vực có người Hoa sinh sống đều được gọi là Hàng quán Lớn.
Người Hoa sống chẳng thể tách rời nhau. Họ quây quần thành một quần thể để có yếu tố kiện hỗ trợ, nương tựa nhau.
Căn tin Lớn bữa nay
Năm 1865, thành phố Cửa hàng Lớn được xây cất bao gồm quận 5, quận 6 ngày nay và vùng đất dọc theo kênh Tẻ nơi có đông người Hoa sinh sống.
Đến năm 1879, Le Myre de Vilers, Thống đốc Nam Kỳ, ra nghị định công nhận đô thị Tiệm Lớn (ville de Cho Lon) là thị trấn loại 2 (municipalité de 2è classe), ngang cấp thức giấc.
Đô thị Siêu thị Lớn này lại nằm trong thức giấc Tiệm Lớn nhưng là đơn vị hành chánh độc lập không phụ thuộc tỉnh giấc.
 |
|
Hội quán Hà Chương trên đường Nguyễn Trãi là một trong phổ biến hội quán của người Hoa tại Chi nhánh Lớn |
Thuở ấy, giữa Sài Gòn và Chợ Lớn vẫn "đò ngang ngăn cách". Giữa 2 nơi là ruộng lúa, ao nuôi vịt... Năm 1882, tuyến con đường xe điện đầu tiên ở vn nối Sài Gòn và Căn tin Lớn mở màn hoạt động, năm 1916 cư dân trải đá ong xây đắp đường Galliéni, nay là Trằn Hưng Đạo, 2 vùng mới giao thương nhiều hơn.
Năm 1930, Sài Gòn và Mini Lớn chính thức "gặp gỡ" nhau tại điểm nay là trục đường Nguyễn Văn Cừ. Một năm sau, Tổng thống Pháp ra sắc lệnh thi công khu Sài Gòn - Chi nhánh Lớn.
Sau 1954, tỉnh giấc Hội chợ Lớn bị nhập vào Gia Định và Long An, riêng thị trấn Hàng quán Lớn nhập với Sài Gòn cho tới bây giờ.
Người Hoa xuất hiện tại Hàng quán Lớn ngay từ lúc vùng đất này còn hoang vu. Họ miệt mài lao động, đổ mồ hôi đổi lấy bát cơm. Trong số đó, có những người từ đôi bàn tay trắng tạo nên sự nghiệp hoành tráng. Họ góp phần tạo cho Quán ăn Lớn có dung mạo trù mật, sầm uất như bữa nay.
Một trong những cách thắng lợi của người Hoa là họ sống thành những tập thể, phổ biến tay giúp nhau những lúc quan trọng.
Những hội quán của người Hoa như Hà Chương, Ôn Lăng, Nghĩa An, Nhị Phủ, Sùng Chính là nơi tập phù hợp những người có cùng quê quán. Họ nhiều lần gặp nhau để thăm hỏi, đỡ đần nhau...
Những hero người Hoa đã thành công một bí quyết nổi trội sẽ được chúng tôi đề cập ở bài viết sau.
(Còn tiếp)
È Chánh Nghĩa
Xem nhiều hơn: bomtangap
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét