 |
| Nạn nhân địa chấn - sóng thần xếp hàng đơn côi tự chờ thị thực phẩm cứu trợ ở đô thị Yamada, Nhật Phiên bản hôm 31-3-2011 - Ảnh: EPA |
Theo tác giả Hoàng Linh, nguồn cơn chính là lối sống thị dân và văn hóa ứng xử. Dưới đây là bài viết của anh gởi tới Tuổi Trẻ Trực tuyến nhằm góp thêmgóc nhìn về hiện tượng này.
Văn hóa ứng xử của người Nhật hiện đại nhiều phần được cho là đã hình thành từ văn hóa công đoạn Edo cho đến cận kim. Đây là công đoạn cư dân tứ phương tụ tập về Edo (Tokyo hiện giờ) khiến cho ăn sinh sống.
Vì có phổ quát người cùng nhau sinh sống trong một môi trường chật chội nên để cuộc sống suôn sẻ, qua đúc kết đại chúng tự đặt ra những nguyên tắc ngầm trong xử sự.
Xem clip "ông Tây" chụp ảnh bao cao su nổi trắng đại dương Linh Đàm - Nguồn: Youtube
Trơ khấc tự của người Nhật
Phố hội Nhật Bạn dạng tiến bộ có một nền tảng quan trọng là chủ nghĩa cá nhân. Vì thế trong cuộc sống nhân tố tối kỵ là làm ảnh hưởng và xâm phạm đời tư của người khác.
Bạn có thể khiến gì tùy ý trong không gian riêng tự do nhưng ở nơi công cộng phải tôn trọng những quy tắc đã có. Một trong những quy tắc ứng xử đầu tiên cần phải học khi đến Nhật là giữ trơ khấc tự.
Người Nhật rất ít khi tỏ thái độ nhưng nếu như bạn gây ồn họ chuẩn bị nhắc nhở, thậm chí nổi giận. Nhân tố này được cho là khởi hành trong khoảng việc Nhật Bản đất chật người đông, việc va chạm hằng ngày khó khăn tránh khỏi nên họ luôn chú ý cách thức cư xử của phiên bản thân để giảm thiểu tác động tới người bao quanh.
Người Nhật giao tiếp nơi công cộng hay sinh hoạt ở nhà riêng đều nổi lên tinh thần kỷ luật, tự tiết chế giễu hành động và lợi quyền phiên bản thân vì số đông.
Các chỉ dẫn viên du lịch cũng nhiều lần nhắc du khách những nguyên lý trong văn hóa xử sự của người Nhật để du khách biết và hành xử cho phù hợp.
Trên một cầu thang cuốn, bao giờ cũng có một bên sử dụng để đứng và một bên bỏ ra cho người đi, vì vậy hạn chế đứng cản trục đường đi của người khác. Hồ hết mọi nơi ở Nhật, bên trái dành cho người đứng, bên phải bỏ ra cho người vội.
Còn ở Osaka thì ngược lại, bình thường đứng bên phải, người vội đi bên trái. Lý do là ở Osaka trước có đa số khách nước ngoài tới ngao du và họ thường không biết quy định đi bên trái của Nhật và để hướng dẫn cho họ đi theo lề thói của Nhật thì rất gian truân.
Chính vì vậy mà người Nhật ở Osaka đã thay đổi theo cách của người nước ngoài đến du lịch.
Người Nhật rất lôi cuốn đeo khẩu trang, khác lạ tham gia mùa cúm hoặc do bị dị ứng phấn hoa. Bởi vậy việc đeo khẩu trang khi nói chuyện không bị coi là bất lịch sự. Ngược lại, giả dụ bạn bị bé nhỏ (cảm cúm, sổ mũi) hãy đeo khẩu trang để hạn chế lây truyền cho người khác.
Mùi thân thể cũng là một điểm cần lưu ý vì ở Nhật việc sử dụng các dụng cụ liên lạc công cộng rất thông thường. Ngày mưa, hai người cầm ô đi đối diện nhau sẽ nghiêng ô ra ngoài để giảm thiểu nước giọt sang ướt người đối diện.
Tuyệt đối phải đúng giờ. Việc không hẹn mà tới, trễ hứa... gọi là kẻ ăn cắp thời điểm của người khác.
Khi rủi ro bị người khác giẫm phải chân thì cũng nói xin lỗi (Sumimasen). Giúp không khí bớt găng tay.
Và tất nhiên vứt rác nơi công cộng là nhân tố được coi là xấu tệ hại dù là lén lút hay công khai.
Ý thức kỷ luật, tự hạn chế hành vi của chính mình vì cộng đồng chính là căn cơ để chúng ta thấy người Nhật có những hành động đáng thán phục như xếp hàng trơ trọi tự khi di tản khỏi thảm họa sóng thần.
Và xử sự của ta
Còn ở ta mọi việc có vẻ như trái lại. Miễn là được việc cho mình, ích lợi đồng đội thì thây kệ.
 |
| Trước tin tức được tắm miễn phí, sáng 19-4-2015, hàng ngàn cư dân đã dồn vào một chỗ tại khu vực những nơi công cộng Biển Tây (thuộc Q.Tây Hồ, Hà Nội) để được vào tắm |
Đơn cử như vụ hồ Linh Đàm nổi đầy bao cao su vừa qua hay hàng loạt vụ chen lấn, giẫm đạp trước đó khi xếp hàng lấy đại dương sơ cho con đi học hay chen lấn, leo rào để tranh thủ là người đến trước trong suất miễn đi tắm của một những nơi công cộng nước…
Biển đối với Hà Nội thiêng lắm, đại dương luôn gắn với thần tích nào đó nên khi hình ảnh bao cao su đã qua sử dụng “lung linh mây trời” trên mặt đại dương Linh Đàm thì người Hà Nội bực lắm.
Nhất là khi nó rơi đúng tham gia hồ Linh Đàm tượng trưng cho uy vũ, khí tiết và sự hi sinh của học sinh thủy thần.
Tương truyền rằng đây là nơi trú ngụ của thần Lâm Đàm (thần Rồng), từng hóa thành cậu học trò theo học thầy Chu Văn An.
Gặp gỡ năm trời hạn hán, vì thương xót dân, thần hút mực trong các nghiên bút, phun lên trời cầu mưa, giúp người trừ hạn hán, khiến cho cả mặt đại dương đen ngòm như mực, vì thế bị Thiên Đình giận dữ trị tội chết.
Người dân nơi đây nhớ ơn, lập đền thờ thần. Bởi vậy Thủ đô còn kiêu hãnh về một thứ văn hóa thị dân gọi là “văn hóa ven biển”.
Phổ quát người Hà Nội chính hiệu đã tự dò hỏi và kết luận đây không thể là “văn hóa ven hồ” hay sự phóng tứ, xả rác của cư dân mà có thể là do một khách sạn nào đó “xả thải”…
Thủ đô còn làm một việc chưa từng có là cử người kiểm tra việc ném bao cao su xuống biển!
Hà Nội giờ có rộng rãi cao ốc chọc trời, âm đất, lẩu sushi và lẩu băng chuyền đầy thị trấn, những con xế hộp lượn lờ, những tòa tháp siêu bất động sản tiếp tục mọc lên.
Hàng trăm tiến sĩ tiếp diễn ra “lò” nhưng Hà Nội vẫn nhếch nhác và mất trơ khấc tự những khi cần phải xếp hàng, xả rác, xả thải khi cần vệ sinh số đông... là vì người chính mình đặt lợi ích bản thân cao hơn lợi ích số đông, không gian văn hóa xử sự còn rất kém, không đủ yếu tố chỉnh hành vi cá nhân.
Thế nên mới có chuyện bao cao su đã qua sử dụng nổi độc đáo mặt biển hay chen lấn, giẫm đạp những khi cần xếp hàng…
|
Bài viết biểu thị ý kiến riêng của tác giả. Theo bạn, ngoài những tật xấu vừa nêu, người Việt còn những lề thói đáng chê trách nào khác? Làm gì để xóa bỏ tận gốc căn bệnh này? Mời bạn chia sớt quan niệm của bản thân mình trong phần BÌNH LUẬN dưới bài viết hoặc gửi tới địa chỉ: tto@tuoitre.com.Việt Nam. Cảm ơn bạn! |
Xem thêm: bomtangap
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét