Lời hăm dọa 'tống giam Clinton' và 'nền cộng hòa chuối'

Khi Trump phát biểu vận động ở Tallahassee (bang Florida) đêm 25/10, đám đông ủng hộ bên dưới hô vang "Hãy tống giam bà ta", ý nói đến nữ ứng cử viên của Hillary Clinton đảng Dân chủ.

Video Donald Trump sắm sự ủng hộ ở bang tranh chấp Florida Trong trang phục vest và mũ lưỡi trai, Donald Trump kêu gọi đưa nước Mỹ to con quay về trong tiếng reo hò của 2.000 người ủng hộ tại Tallahassee, thủ phủ bang mâu thuẫn Florida.

Nước Mỹ luôn tự hào về trị giá nền dân chủ của quốc gia này, khi các đảng phái không khởi động tấn công bạo lực lẫn nhau, giai đoạn chuyển giao quyền lực ổn thoả sau mỗi mùa bầu cử, các đối thủ chính trị không ăn hiếp dọa bỏ tù nhau. Đương nhiên, trị giá này có nguy cơ bị lung lay trong mùa bầu cử năm 2016 vì lời ăn hiếp dọa tống giam bà Clinton của ông Donald Trump.

Khi ứng viên đảng Cộng hòa phát biểu ở Tallahassee (bang Florida) ngày 25/10, ông tiếp diễn nhắc lại "những hành vi lỗi lầm của Hillary Clinton" và nhấn mạnh "đây là cơ hội sau cuối của chúng ta". Đối với các người tìm việc, việc thành công ở Florida rất cần thiết với cuộc đua tham gia Nhà Trắng. Kể trong khoảng năm 1924, không ứng cử viên nào của đảng Cộng hòa thắng lợi mà để thua ở Florida. 

Cử tri của Donald Trump cách đây không lâu quyết liệt đòi bỏ tù bà Hillary Clinton. Ảnh: AJC.

Hãy tống giam Clinton

Thay vì hưởng ứng lời kêu gọi của Trump hoặc hô vang tuyên ngôn tranh cử của tỷ phú, đám đông ủng hộ ông thể hiện rõ sự phẫn nộ đối với bà Clinton qua việc đồng thanh đòi bỏ tù nữ người tìm việc. "Lock her up" (tạm bợ dịch: Hãy tống giam bà ta) tất cả trở thành một khẩu hiệu mới của những người ủng hộ ứng viên của đảng Cộng hòa. Câu này vang lên tại đông đảo những buổi chuyển di tranh cử của vị tỷ phú suốt thời điểm qua.

Trong thời kỳ nước rút, không chỉ Trump mà phổ thông trình bày khác trong bộ máy tranh cử của ông cũng tăng mạnh tập trung tham gia sai phạm của bà Clinton, thay vì những chính sách và phẩm chất của Trump. Nội dung tiến công cần thiết nhất chính là bê bối dùng email cá nhân của bà Clinton.

Tại một buổi chuyển di, Thống đốc bang New Jersey Chris Christie, từng là kẻ thù rồi chuyển thành bè bạn của Trump, đã đọc "một danh sách các tội ác nghiệt của bà Clinton". Sau đó, ông Christie quay sang hỏi cử tri rằng cựu đệ nhất phu nhân có đáng bị luận tội hay không. Đám đông liên tục hô vang "Hãy tống giam bà ta".

Những đoạn ghi hình và hình ảnh về không khí các buổi đi lại của Trump biểu lộ rõ sự ghét bỏ của người dân đối với bà Clinton. Họ mang biểu ngữ, mặc đồng phục tỏ ý mai mỉa. Khi được hỏi đánh giá thế nào về người tìm việc của đảng Dân chủ, nhiều phần các câu trả lời đều là "xấu xa", "kẻ nói láo", "nguy khốn".

Đương nhiên, sự phẫn nộ dâng lên mức găng mới kể trong khoảng sau vòng bàn cãi lần 2 giữa các ứng cử viên. Khi đó, Trump thẳng thừng bắt nạt dọa bà Clinton trên sóng truyền hình trực tiếp, trước sự theo dõi store chục triệu người, rằng: "Ví như tôi biến thành tổng thống thì bà sẽ ngồi tù".

Trump công khai dọa bỏ tù bà Clinton trong buổi tranh biện lần 2, trước sự chứng kiến store chục triệu bạn đọc. Đồ họa: Phượng Nguyễn.

Trị giá nền dân chủ bị doạ dọa

Đêm 21/10 ở Fletcher, bang North Carolina, khi những người ủng hộ Trump lao nhao hô "bỏ tù Clinton", tỷ phú 70 tuổi trả lời một bí quyết ngụ ý về việc truy tìm cứu trách nhiệm của bà Clinton nếu như đắc cử. "Đừng phản đối, hãy bỏ phiếu. Anh chị hãy làm cho tương tự đi. Chúng ta sẽ chiến thắng. Khi đó chúng ta có hầu hết biện pháp để lựa chọn".

Bình luận về bức xúc của những người ủng hộ Trump tại Tallahassee ngày 25/10, phóng viên James Fallows của tờ Atlantic nói: "Một cách thức nghiêm trang thì chúng tôi chưa bao giờ chứng kiến hiện tượng như phát rồ đòi xử phạt và 'tống bà ấy tham gia tù' như thế này".

Tờ Los Angeles Times phản hồi kịch bản "Tổng thống Trump bỏ tù bà Hillary Clinton" sẽ dẫn tới "hủy diệt cả nền dân chủ Mỹ".

Các chính trị gia giỏi cố nhiên không thể chấp thuận những giọng điệu hung hãn như vậy trong cuộc bầu cử.

Thủ lĩnh phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnel nói ông phản đối những khẩu hiệu đòi bỏ tù bà Clinton, cũng như bác bỏ bỏ kỹ năng này có thể xảy ra. Còn Thượng nghị sĩ Al Franken của bang Minnesota gọi khẩu hiệu mới của những người ủng hộ Trump bộc lộ "một nền cộng hòa củ chuối" (nguyên văn "very banana republic").

"Cộng hòa củ chuối" (banana republic) là khái niệm do nhà văn người Mỹ O. Henry đưa ra trong một cuốn sách xuất bạn dạng năm 1904, ám chỉ một đất nước có chế độ cai trị tham nhũng, độc tài và kinh tế phụ thuộc tham gia xuất khẩu một loại hàng hóa duy nhất.

Norm Ornstein, nhà tìm hiểu tại Viện Đơn vị Mỹ (AEI) nói năm 2016 là lần bầu cử "xấu xa" nhất mà ông trải đời qua. "Đương nhiên các kẻ địch sẽ nói rất khó tính về nhau. Nhưng bạn không thể ngờ được chủ đề chính trong một buổi vận động lại biểu lộ phổ quát sự thù ghét tương tự với tình địch", ông nói.

Video Cục diện bang chiến trận quan trọng của Clinton - Trump Florida là bang mặt trận quan trọng đối với các người tìm việc trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, vì nơi này có số lượng đại cử tri lớn so với các bang mâu thuẫn còn lại.

Bê bối bỏ phiếu năm 2000: Cuộc bầu cử bị móc túi Zing.vietnam gặp gỡ viên chức phụ trách bầu cử từng chứng kiến vụ bê bối phiếu bầu hồi năm 2000 giữa George W. Bush và Al Gore.

cử tri của Trump đòi bỏ tù Hillary Donald Trump bầu cử tổng thống Mỹ

Tham khảo thêm: maybomdandung